چقدر با نقاشی و طرح و نقش‌های ایرانی روی ظروف مختلف آشنایی دارید؟ شما نیز از علاقمندان نقاشی روی مس هستید؟ پس اگر شما نیز از طرفداران این دسته از صنایع دستی اصیل ایرانی در ادامه این مقاله همراه ما باشید تا بیشتر با هنر مس و پرداز آشنا شوید
هنر مس و پرداز همان هنر پیاده سازی طرح‌ها و رنگ‌آمیزی آن‌ها روی فلز مس می‌باشد. فلز درخشان مس در ترکیب با رنگ‌های مختلف و نقش و نگارهای ایرانی، منظره‌ای چشم‌نواز و بسیار زیبا را ایجاد میکند. همین بازی با رنگ‌ها و روح بخشیدن به مس باعث افزایش طرفداران هنر مس و پرداز شده است.
مس و پرداز معمولا به عنوان زیرشاخه‌ای از هنر میناکاری شناخته می‌شود هر چند این دو مراحل تولید متفاوتی دارند. در این مقاله ابتدا به بررسی تاریخچه این هنر و روش تولید آن خواهیم پرداخت. سپس مقایسه کوتاهی در خصوص هنر میناکاری و مس و پرداز و همین‌طور نحوه مراقبت از محصولات آن خواهیم داشت. در انتها نیز بهترین محصولات این دسته از صنایع دستی آراهنر را خدمت شما عزیزان معرفی خواهیم کرد.
پس در ادامه مطلب با آراهنر و انواع هدیه سازمانی آن با مس و پرداز همراه باشید …
معرفی محصولات مس و پرداز آراهنر
حال که به بررسی نکات مهم در خصوص مس و پرداز پرداختیم، بهتر است چندین مورد از بسته‌های هدایای تبلیغاتی خاص و پرفروش آراهنر در محصولات مس و پرداز را خدمت شما عزیزان معرفی نماییم. این محصولات عبارت‌اند از:
بسته ویژه مس و پرداز
اگر به دنبال تهیه بسته تک محصولی اما خاص از مس و پرداز هستید، ما این بسته ویژه را به شما معرفی می‌کنید. علت ویژه نامیده شدن آن بسته بندی خاص آن می‌باشد.
محصولات این بسته عبارت‌اند از:
- آجیل خوری مس و پرداز
- ساک دستی
- بسته بندی های‌گلس
بسته تنگ و آجیل خوری مس و پرداز و ترمه ابریشم
یکی از پکیج تبلیغاتی آراهنر از صنایع دستی اصیل ایرانی که با مس و پرداز ترکیب بسیار نفیس و خاصی را ایجاد می‌کرده است.
محصولات این بسته عبارت‌اند از:
- دو عدد تنگ صراحي مس و پرداز (25 سانتی متر)
- یک عدد آجيل خوري مس و پرداز (13 سانتی متر)
- یک عدد ترمه ابريشم (50 سانتی متر)
- بسته بندی چوبی
بسته ترکیبی مس و پرداز و هنر ترمه
یکی از صنایع دستی اصیل ایرانی که با مس و پرداز ترکیب بسیار زیبا و چشم‌نوازی را ایجاد میکند، هنر ترمه می‌باشد. در این بسته در کنار گلدان مس و پرداز یک رومیزی ترمه ابریشمی اعلا نیز قرار داده شده است. می‌تواند این بسته را به عنوان هدایای تبلیغاتی و یا سازمانی تهیه فرمایید.
محصولات این بسته عبارت‌اند از:
- یک عدد ترمه ابریشمی (50 سانتی متر)
- یک عدد گلدان مس و پرداز (20 سانتی متر)
- دو عدد گل مسی
- بسته بندی مقوایی
دیگر محصولات تکی مس و پرداز
علاوه بر بسته‌های ویژه‌ای که بررسی کردیم، می‌توانید هدیه لوکس از محصولات مس و پرداز تهیه فرمایید. ظروف مس و پرداز آراهنر عبارت‌اند از:
- تنگ مس و پرداز
- شکلات خوری مس و پرداز
- بشقاب مس و پرداز
- قندان مس و پرداز
- سنگاب مس و پرداز و …
تاریخچه هنر مس و پرداز
وقتی سخن از تاریخچه چیزی به میان می‌آید، ذهن ما معمولا به صدها و هزاران سال پیش‌تر میرود. در خصوص صنایع دستی مس و پرداز باید بگوییم که نیاز نیست خیلی از زمان حال دور شوید. این هنر در سال‌های اخیر در اصفهان توسط هنرمندان خوش ذوق ابداع شده است.
سرچشمه الهام هنرمندان برای ساخت ظروف مس و پرداز، هنر میناکاری و مس پرداخت شده بوده است. با تلفیق این دو مورد از صنایع دستی قدیمی ایرانی، هنر نوظهور مس و پرداز متولد شد و بلافاصله مورد توجه و علاقه عده زیادی از مردم قرار گرفت. در ادامه مراحل تولید ظروف درخشان ساخته شده به وسیله این هنر را بررسی خواهیم کرد.
مس و پرداز، هنري در خدمت زيبايي
مس و پرداز هم مانند ديگر هنرهاي ايراني، تغييرات بسياري كرده است. در جريان جنگ‌ها و تسخير ايران، طرح‌هاي بسياري به اين كار اضافه شد. شهرهايي كه در اين حوزه فعاليت عمده داشتند بارها و بارها تغيير كرده است. هرچند در حال حاضر اصفهان قطب توليد اين نوع از صنايع دستي است اما هميشه اينظور نبوده است.
با تغيير پايتخت در نتيجه تغيير حكومت در ايران، هنرمندان هم به شهر جديد يا كوچ می‌كردند يا دعوت مي‌شدند. در شهرهايي چون قزوين و خراسان هم اين كار رواج داشته است. در حال حاضر بيشتر محصولاتي كه در بازار عرضه مي‌شود، توليد اصفهان است. هنرمندان و مسگران اصفهاني در اين حوزه سال‌هاست فعاليت مي‌كنند. براي زنده نگه داشتن اين هنر، تلاش‌هايي هم مي‌شود. كارگاه‌هاي توليدي، معمولا تلاشي براي آموزش نسل جوان هم دارند. با اين كار مي‌توان به زنده ماندن اين هنر اميدوار بود.
طرح هاي مورد استفاده در اين نوع هنر، كاملا سنتي و ايراني است. گل و مرغ و اسليمي رايج‌ترين اين طرح‌هاست. البته انسان‌هايي با چهره‌هايي كاملا واضح هم كشيده مي‌شود. هرچند كه در گذر زمان طرح‌ها دستخوش تغييراتي شده است، از طرح‌هاي مغولی و چينی گرفته تا نقوش اسلامی. اين هنر هم مانند بسياري نمونه‌هاي مشابه، تلاشي است براي آراستن، براي زيبا كردن وسايل روزمره. به همین دلیل از این طرح در عنواع هدایای خلاقانه استفاده می‌شود.
مراحل تولید ظروف مس و پرداز
ساخت ظروف مس و پرداز به طور خلاصه چهار مرحله زیر را شامل می‌شود:
- خم‌کاری فلز مس
قسمت اول این هنر معمولا توسط استادان مس کار انجام می‌شود. در واقع آنان ظروف مورد نیاز را در ابعاد و اندازه‌های مختلف تولید و آماده نقاشی می نمایند.
- نقاشی روی ظروف مسی
می‌توان گفت مرحله پیاده‌سازی نقش‌ها و رنگ‌آمیزی مهم‌ترین قسمت هنر مس و پرداز است. هر چه این نقاشی‌های ایرانی با ظرافت بیشتری اجرا شوند، ارزش محصول نهایی نیز بیشتر می‌شود.
- ساب دادن و صیقل ظروف
پس از طی مرحله خشک شدن نقاشی، ظروف صیقل داده شده و قسمت‌های زائد حذف می‌شوند.
- ایجاد لایه پلی استر
لایه پلی استر برای درخشان و براق شدن ظروف و همین‌طور محافظت از آن ها ایجاد می‌شود.
كيفيت مناسب، مقدمه انجام مس و پرداز
پرداز روی مس از جمله محبوب‌ترين صنايع دستی ايرانی است. فلز مسينی كه براي اين كار استفاده مي‌شود بايد ضخامتي مشخص داشته باشد. در مس و پرداز تغييراتی در فلز اصلی ايجاد مي‌شود. به همين دليل فلز مورد استفاده با مناسب باشد تا حين كار، زمينه اصلی آسيب نبيند. براي انجام اين كار، مس خام حرارت داده و در قالب ريخته مي‌شود. اين كار بيشتر توسط مسگران انجام می‌شود. در حقيقت مس و پرداز ممكن است در دو كارگاه متفاوت انجام شود.
پس از آنكه ظرف مورد نظر ساخته شد و شكل گرفت، نوبت به پرداز يا همان نقاشی مي‌رسد. اين كار توسط هنرمندان اين حوزه و نگارگران انجام می‌شود. مرحله‌ای كه با توجه به نقشی كه از پيش مشخص شده، اجرا می‌شود. هرچه نقش ظريف‌تر و دقيق‌تر باشد، به لحاظ مادی ارزش بيشتري دارد. در گام بعد، محصول نقاشي شده ساب مي‌خورد تا براق شود. در حقيقت مواد اضافي از سطح كار پاك مي‌شود و زيبايي آن را دوچندان مي‌كند. اين كار به افزودن ارزش به كار كمك مي‌كند. ظرف هرچه براق‌تر باشد، بيشتر جلب توجه مي‌كند.
در نهايت بر روي كار، پلی‌استر زده مي‌شود. اين كار باعث بالا رفتن ماندگاي و عمر اثر می‌شود. ضمن اينكه كار هم براق‌تر مي‌شود و هم مي‌توان در صورت نياز آن را با آب شست. اگر پلي‌استري كه روي كار زده مي‌شود،كيفيت مناسبی نداشته باشد، كل كار آسيب می‌بيند. در حقيقت تک‌تک مرحله توليد مهم است و بايد به دقت انجام شود. بي‌توجهی در هر يك از اين مراحل، به كل كار آسيب مي‌زند. توليد اين آثار زمان و صبر زيادي نياز دارد اگر نه محصول نهايی، خريداری نخواهد يافت.
هنر مس و پرداز زیرشاخه نوظهور هنر میناکاری
همان‌طور که پیش‌تر نیز اشاره کردیم، منبع الهام هنر مس و پرداز میناکاری بوده است. در هر دو این هنرها طرح‌ها روی اشیا رسم شده و رنگ‌آمیزی می‌شوند. در میان این دو هنر چندین تفاوت مهم نیز وجود دارد که این دو از یکدیگر متمایز می‌سازد. تعدادی از این تفاوت‌ها عبارت‌اند از:
- استفاده از نقوش ظریف‌تر در میناکاری اما به کاربردن نقش‌های بزرگتر در مس و پرداز
- در میناکاری اغلب از رنگ‌های مختلف طیف آبی استفاده می‌شود در حالی که تضاد رنگی در مس و پرداز بیشتر است و در آن اغلب از رنگ‌هایی مختلف با زمینه‌های تیره‌تر مانند سرمه‌ای استفاده می‌شود.
- در میناکاری طرح‌ها رسم شده و درون آن‌ها رنگ‌آمیزی می‌شود. در انتها ظاهری برجسته ایجاد روی ظروف به وجود می‌آید در حالی که در مس و پرداز نقش‌های انتهای کار حالت یکدست‌تری دارند.
- در مس و پرداز طرح‌ها مستقیما روی ظروف فلزی رسم می‌شوند در حالی که در میناکاری پیش از رسم طرح‌ها و نقاشی، ظروف لعاب کاری می‌شوند. به همین علت مراحل کاری مس و پرداز کمتر از میناکاری می‌باشد.
نکاتی در خصوص شیوه مناسب نگهداری مس و پرداز
این ظروف به علت ظرافت‌های که دارند معمولا به عنوان لوازم دکوری استفاده می‌شوند؛ بنابراین خود به خود از آسیب‌ها به دور هستند اما ممکن است علاقمند باشید، از آن‌ها به عنوان ظروف پذیرایی لوکس استفاده نمایید. در هنگام استفاده از آن‌ها و یا تمیز کردن این ظروف بهتر است نکات زیر را در ذهن داشته باشید:
- از ایجاد هر گونه خراش و ضربه به آن‌ها جلوگیری نمایید.
- در هنگام گردگیری ظروف مس و پرداز از شوینده‌های شیمیایی قوی استفاده نکنید. همین‌طور در تمیز‌کردن آن‌ها دستمال‌های زبر به کار نبرده و قسمت‌های نقاشی شده را با ظرافت بیشتری پاک نمایید.
- از سرو غذا و نوشیدنی‌های اسیدی و ترش مزه در این ظروف خودداری نمایید.
انواع ظروف مس و پرداز
هنرها و صنایع دستی اصفهان معمولاً یا به صورت ترکیبی اجرا می‌شوند و یا خود به عنوان مبنای اصلی و پایه‌ای به شمار می‌روند. میناکاری یکی از هنرهای اصلی می‌باشد که دارای زیر مجموعه ای مانند مس و پرداز است.
این هنرتوانسته است جایگاه مناسبی در نزد دوستداران فرهنگ و هنر ایرانی چه در داخل و چه در خارج از کشور پیدا کند.
انواع ظروف مس پرداز تولید شده عبارتند از:
- شکلات خوری مس و پرداز
- شیرینی خوری مس و پرداز
- قندان مس و پرداز
- گلدان مس پرداز
- آیینه و شمعدان
سوالات متداول در خصوص مس و پرداز
در عرف رایج صنایع دستی به نقاشی روی مس، هنر مس و پرداز گفته می‌شود.
هنر مس و پرداز نوعی الگوبرداری از میناکاری به شمار میرود.
برای تولید ظروف با هنر مس و پرداز باید چهار مرحله خمکار مس، نقاشی روی ظروف، ساب دادن و صیقلی کردن مس و ایجاد لایه پلی استر روی ظروف را پشت سر بگذارید.
لایه پلی استر باعث ایجاد ظاهر درخشان و همچنین ماندگاری نقوش روی سطح ظروف مسی می‌شود.
نکات مهم هنر مس و پرداز
بیایید نگاهی به جمع‌بندی نکات مهم این مقاله بپردازیم:
- مس و پرداز از هنرهای نوپای ایرانی می‌باشد که با الهام گرفتن از میناکاری ایجاد شده است.
- اصلی‌ترین ویژگی این هنر انتخاب ظروف مسی و ایجاد طرح و نقش روی آن و رنگ‌آمیزی آن‌ها می‌باشد.
- در نگهداری آن مراقبت از قسمت‌ها پرداز شده در اولویت قرار دارد.
- از جمله هدایای ترکیبی آراهنر می‌توان به بسته مس و پرداز و ترمه اشاره کرد.
باسلام
ممنون از مطالب کوتاه و مفید و فوق العاده
سوالی که برام پیشامده ، در مس پرداز وقتی کار ساب میخوره ، نقاشی ها آسیب نمی بینند یا پاک بشوند؟
واینکه مس وپرداز بعد از پلی استر ، نیاز به کوره دهی دارند؟