صنایع دستی کرمان را با دو هنر میتوان شناخت. نخست پته دوزی و دومی گلیم سیرجان.
پته دوزی از زیباترین رشتههای صنایع دستی است که از سوی هنرمندان کرمانی با بهترین کیفیت به اجرا در میآید.
خانم دکتر پروین عباس شیرازی متولد 4 شهریور 1335 است. وی یکی از بهترینهای صنایع دستی کرمان به ویژه در حوزه پته دوزی است.
پروین خانم که اصالت کرمانی دارد، پته دوزی را در سن 6 سالگی و از مادر مرحومش آموخته است. “کنار دستِ مادرم مینشستم و انقدر که نگاه کردم یواش یواش یادگرفتم”
خانم دکتر فارغ التحصیل دانشگاه میراث
خانم شیرازی بعد از به هنرستان رفته و رشته دوختهای سنتی خوانده و بعد وارد دانشگاه کرمان شده و جالب که بدانید تحصیلات را تا مقطع دکتری از دانشگاه میراث فرهنگی تهران ادامه داده.
• وقتی متوجه تعجبم از مدرک تحصیلیشان میشود، میگوید:”خیلی به درس علاقه داشتم، ضمن اینکه هنری که پایه علمی داشته باشد اثرگذارتر است”
کریمان کویر و 3000 نیروی آموزش دیده
و در ادامه مسیر زندگی آموزشگاه و شرکت تعاونی کریمان کویر را راه اندازی کرده: “تا حالا 3 هزار نفر پیش ما دوره دیدند و گواهینامه هم گرفتند. دورههای ما 45 ساعت زمان میبره، حالا حساب کن چند ساعت وقت برای آموزش گذاشتیم”
خانم شیرازی در مورد موفقیت هنرجوهاشون اینطور تعریف میکنند: “حالا خیلی از این هنرجوها، استاد شدند. خبر دارم که در همدان، اراک، حتی تهران و چندتا شهر دیگه آموزشگاه و شرکت زدند و دارن حسابی کار میکنند و از هنرشون امرار معاش میکنند”
پته دوزی گران نیست
خانم شیرازی در مورد اینکه چرا قیمت پته دوزی این صنایع دستی کرمان از رودوزیهای دیگر ایرانی گرانتر است هم توضیح داد:” پته دوزی خیلی کار سختی هست. یک پته دوزی یک در یک حداقل 2 ماه طول میکشه. تازه 2 ماه اگر خیلی دستشون تند باشه وگرنه 6 ماه!”
پروین خانم موقع دفاع از قیمت پته لهجه شیرین کرمانیش بیشتر میشود:”پته از همه سوزن دوزیها با ارزشتر است. من فکر میکنم بعد از فرش، پته بسیار ارزشمند هست و قابل قیاس با سایر سوزن دوزیها نیست”
صادرات آثار موزهای
خانم شیرازی قبلترها به مالزی و ترکیه و بعضی از کشورهای عربی سفر کرده و تولیدات خودش را عرضه کرده است، اما …:”حالا دیگه خودم نمیرم، اما جنس میدم بهشون. به خصوص به توریستها. کار صادراتی به خیلی کشورها فرستادم”
کلکسیون پتههای 300 ساله
خانم دکتر یک کلکسیون پته قدیمی هم دارند:”پته 300 ساله، 200 ساله، 100 ساله خیلی دارم. همه هم موزهای هستند. خیلی از اینا رو از خانوادههایی که قبل انقلاب میرفتند خارج خریدم.”
8رنگ، 8 طرح، 8 دوخت
پته یکی از بهترین سوزن دوزیهای ایران به حساب میآید که پروین خانم در مورد طرح و نقشش اینطور توضیح میدهد:”ما تو پته 8 رنگ نخ داریم، 8 نوع دوخت داریم، 8 رنگ شال داریم، 8 مدل هم طرح داریم، که طرحهای درخت زندگی، قهر و آشتی، بازوبندی و بته چقه خیلی معروف هستند.”