بشقاب قلم زنی یک صنایع دستی مناسب برای هدیه دادن است. بشقاب قلم زنی می‌تواند در دسته هدایای تبلیغاتی، سازمانی و مدیریتی قرار بگیرد. این هدیه آنقدر زیبا و چشم نواز است که می‌تواند چشم‌ها را به خود خیره کند.
شما به راحتی می‌توانید از هدیه به عنوان یک تحفه جذاب برای مشتری‌ها و مخاطبان خارجی خود استفاده کنند. باید این نکته را بدانید که مشتری‌های خارجی، عاشق صنایع دستی ایران هستند و به شدت از هدیه‌ای مثل بشقاب قلم زنی استقبال می‌کنند.
قلمزنی؛ اعجاز چکُش و قلم است. در این مطلب به صورت کامل به این هنر چشم‌نواز ایرانی می‌پردازیم. و به تاریخ و آن شهرهایی که این هنر در آنها رواج دارد اشاره می‌کنیم.
قلم زنی هنری است که به واسطه قلم و ضربه چکش نقش و نگاری روی اشیای فلزی پدید می آورد. این اشیای فلزی عموما از جنس طلا، نقره، مس و برنج هستند. هنرمند قلم زن، با ضربه چکش به انتهای قلم، نقش‌هایی را بر روی این اشیاء بوجود می‌آورد.
تاریخ قلمزنی
پیشینه‌ی قلمزنی را به زمان سکاها یا سیت‌ها نسبت می‌دهند که نژاد آریایی داشته‌اند. قدمت جام طلای حسنلو که در سال ۱۳۳۶ کشف شد و دارای نقوش برجسته‌ای چون خدایان سوار بر ارابه است به هزاره‌ی اول بر می‌گردد. جام‌های طلای مارلیک نیز از آثار قلمزنی همین دوره هستند.
در زمان ساسانیان یعنی در سال‌های ۲۲۴ تا ۶۵۰ میلادی، به دلیل گسترش تجارت میان ایران، یونان و روم، هنر ایران از هنر یونان و روم تأثیر پذیرفت. مرسوم‌ترین ظروف این دوره سینی بود که ساسانیان تصاویر شکار و مراسم پادشاهان مثل مراسم هدیه دادن را روی آنها قلم می‌زدند.
هنر قلمزنی در دوره پس از اسلام
در سده‌های آغازین اسلامی، اعراب، هنر قلمزنی دوره‌ی ساسانی را مورد تقلید قرار دادند. در دوره‌ی سلجوقیان، هنر قلمزنی مانند سایر رشته‌های هنری حمایت شد و گسترش پیدا کرد. ایجاد نقوش گیس‌باف شامل نوارهایی در تزئینات ظروف متداول شد.
از کارهای بسیار زیبای این دوره، مشبک‌کاری روی فلز است. ظروف سلجوقیان عمدتا دو خصوصیت داشت: یکی خوشنویسی خطوط و دیگری استفاده از خط کوفی در قلمزنی.
نقره‌کوبی روی فلزات، در دوره‌ی صفوی به اوج شکوفایی و کمال خود رسید. دراین دوره، انواع تنگ‌ها و کاسه‌های قلمزنی شده مرسوم شده بود. در دوره‌ی صفویه، تذهیب به خصوص استفاده از اسلیمی رواج داشت و همچنین در این دوره از خط نستعلیق و ثلث در کارهای قلمزنی استفاده می شد.
انواع سبک‌های قلمزنی
۱. برجسته‌کاری
در این نوع قلمزنی ابتدا پشت کار را قیر کرده، سپس طرح را روی کار کاربن می‌کنند و با استفاده از قلم نیم‌بر طرح را تثبیت می‌کنند. پس از تثبیت طرح، قیر را از پشت کار خارج کرده و این بار سطح پردازش شده را قیر اندود کرده و توسط قلم‌هایی که عبارت‌اند از قوشه، کف رو، کف تخت و… ظرف را برجسته می‌کنند.
خطوط نیم‌بر شده در پشت کار، راهنمای عمل قلمزنی است. پس از اینکه عمل برجسته‌کاری صورت گرفت، مجددا قیر را به سمت اولیه برگردانده و در این مرحله روسازی و زمینه کردن کار انجام می‌شود.
۲. نیمه برجسته‌کاری
در این قلمزنی به جای استفاده از قلم‌های برجسته کاری از قلم‌های معمولی استفاده می‌شود و به جای اینکه کار را از پشت برجسته کنند. از طرف مقابل آن قدر زمینه را پایین می‌برند که سطح پردازش شده نمایان شود.
۳. ریزه قلمزنی
در این روش، کار پس از قیر شدن طراحی شده و سپس نیم‌بر و روسازی و زمینه می‌شود که دارای برجستگی نیست و بیشتر از طرح‌های گل و مرغ اسلیمی و… استفاده می‌شود.
۴. حکاکی
در این روش کار، به جای استفاده از چند قلم تنها از یک قلم استفاده شده و این قلم، عمل قلمزنی را انجام می‌دهد. در واقع در این نوع قلمزنی، با استفاده از قلم تیزی گوشت فلز کنده می‌شود.
۵. مشبک‌کاری
در این روش به جای اینکه مثل ریزه قلمزنی زمینه بزنند یا مثل برجسته‌کاری زمینه را بخوابانند، زمینه را از سطح فلز جدا می‌کنند. از این روش معمولا در قدیم در ساخت چراغ‌های فانوسی و محل‌هایی که قرار است از آنها آب عبور کند استفاده می‌شد.
تهیه و ساخت اشیاء نقره‌ای و قلمزنی روی آنها از گذشته‌های بسیار دور در ایران رواج داشته است. در حال حاضر نیز در شهرهای شیراز، اصفهان، تبریز و تهران گروه‌هایی از هنرمندان مشغول به کار در این زمینه هستند.
سه سبک قلمزنی در ایران
قلمزنی عموما در ایران به سه سبک مختلف انجام می‌شود. این سه سبک عبارتند از سبک شیراز، سبک اصفهان و سبک تبریز. بر اساس نظر استادان قلم زنی، قدیمی‌ترین آنها، سبک شیراز است.
شیراز
در سبک شیراز بیشتر از نقش‌های مربوط به تخت جمشید و گل و مرغی استفاده می‌شود . معمولاً جنس ظرف از نقره است. در کارگاه‌های قلمزنی معمولا صنعتگران ابتدا طرح را به طور ذهنی و بدون استفاده از الگو روی محصول پیاده کرده و سپس با چکش و قلم آهنی آن را قلمزنی می‌کنند. معمولا قلم را نیز خود صنعتگران می‌سازند.
اصفهان
سبک اصفهان در دو نوع مختلف قلم زنی ریز و برجسته پیاده‌سازی می‌شود. در قلم زنی سبک اصفهان از ضربات مختلف چکش برای ایجاد نقش‌ها استفاده می‌شود. همچنین در نوع قلمزنی برجسته، فرو رفتگی‌ها و برجستگی‌های کار، بسیار ملموس است به طوری که طرح، سه بعدی به نظر می‌رسد. در طراحی بسیاری از ضریح‌های امامان شیعه از قلم زنی برجسته سبک اصفهان استفاده شده است.
نقره‌سازی و قلمزنی نقره در اصفهان مانند دیگر صنایع دستی رایج در شهر مذکور دارای پیشینه‌ی تاریخی و رونقی چشمگیر است. تعداد شاغلین در این رشته نیز در مقایسه با شهرهای دیگر بیشتر و طبعا میزان تولید هم بالاتر است.
تبریز
در سبک تبریز هم با حرکت مچ، نقش‌ها شکل می‌گیرند. بدیهی است که فرو رفتگی قلم در این سبک، بسیار کمتر از انواع دیگر است. اگرچه صنعت نقره‌سازی در تبریز از سابقه‌ای طولانی برخوردار است ولی در حال حاضر رونق گذشته را ندارد که علت اصلی آن را باید کمبود صنعتگران نقره‌کار، افزایش دستمزدها و گرانی بهای نقره دانست.
بشقاب قلم زنی چه ویژگی‌هایی دارد
برای تشخیص اصل و کار دست بودن بشقاب قلم زنی را در دست بگیرید. محصولات قلمزنی اصل معمولا وزن قابل توجهی دارند.
به نقوش ایجاد شده دقت کنید ، نقوش کار دست در همه یکسان و یک اندازه نیستند .
به لحیم کاری ها دقت کنید که از جنس زمینه کار و یکدست باشند .
نقوش ایجاد شده سنتی و اصیل باشند .
روی سطح یا پشت کار قیر باقی نمانده باشد .
دقت کنید که جایی از کار سوراخ نشده باشد.
نقد و بررسی‌ها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.