هدیه روز خبرنگار

به روزنامه‌نگار چه و چگونه هدیه بدهیم؟/منطقه خاکستری نمک گیر شدن

شما به عنوان روزنامه‎نگار بارها در معرض هدیه گرفتن و هدیه دادن قرار میگیرید. چیزی که به راحتی نمیتوان در مورد پذیرش یا رد آن صحبت کرد در این مطلب به این موضوع می‌پردازیم که چرا نباید به روزنامه‌نگار هدیه‌های گران‌قیمت داد و اگر قصد هدیه دادن داریم، چه چیزی را چگونه اهدا کنیم؟  شاید روی کاغذ بهترین شیوه، رد کردن هر چیزی باشد که از طرف نهادها، سازمانها و روابط عمومی اهدا می‌‌شود، اما در عمل این زمین بازی سیاه و سفید با خطهای مشخص نیست. به دلیل ماهیت مبهم قوانین ضد رشوه در ایالات متحده، بسیاری از سازمان‌های رسانه‌ای سیاست‌های خودتنظیمی دارند که کارکنان را ملزم می‌کند از هر چیزی با ارزش مانند یک وعده غذایی، یک بطری نوشیدنی یا یک تی شرت خودداری کنند.  به همین ترتیب، منشور اخلاقی انجمن روزنامه‌نگاران حرفه‌ای می‌گوید روزنامه‌نگاران باید «از هدایا، لطف‌ها، هزینه‌ها، سفر رایگان و رفتار ویژه… که ممکن است صداقت یا بی‌طرفی را به خطر بیندازند، خودداری کنند».

وقتی صحبت از منابع به میان می‌آید، روزنامه‌نگاران باید مطمئن شوند که هیچ تضاد منافعی در رابطه با منبع وجود ندارد که باعث شود اعتبار خبرنگار یا سازمان خبری گزارشگر را تضعیف کند.»

روزنامه‌نگاران باید هدایای شخصی و منافع مادی را که باعث ایجاد شک یا تعصب در افکار عمومی نسبت به محتوای یک خبر یا اطلاعات خاص و تصمیم برای علنی شدن آن می شود، رد کنند. این شک و تعصب گاهی شامل یک تیتر لطیفتر، نپرسیدن سوال‌های چالشی و مهربانی کاذب با سوژه میشود و قرار نیست تنها در مورد رشوههای سنگین و رپورتاژهای خبری اشکار حساسیت اخلاقی داشته باشیم.

قبل از هرچیز این مساله بدیهی قابل اشاره است که رابطه مستقیمی بین عدم تامین مالی خبرنگاران به عنوان یک نهاد مستقل و آزاد و تحت تاثیر فرار گرفتن و پذیرش هدایای سنگین وجود دارد.گاهی نحوه رعایت پروتکل اخلاقی پذیرش هدیه توسط خبرنگاران یک کشور وضعیت سیستماتیک فساد در آن کشور را نشان میدهد. 

چرا نمک گیر نشدن مهم است؟ 

مهمترین اصل اخلاق حرفهای روزنامه‌نگاری، اصل بیطرفی و آزادی بیان است. هر شائبه یا فکری که مخاطب را به سمتی سوق دهد که این اصول شک کند، پایه اعتماد و اعتبار را ضعیف کرده است.

وقتی رفتار یک موسسه خبری یا یک خبرنگار به اصطلاح مستقل صادقانه نباشد و تحت تاثیر هدایا و لطف‌هایی کوتاه بیاید، مخاطب مارگزیده میشود و به هیچ تحلیل، خبر و یا توصیه آن بنگاه خبری اعتماد نمیکند.

 این پایان اعتبار و اعتماد، همان شوکران مرگ یک خبرنگار است. با این حال در مواقعی که خبرنگار باید در یک سفر یا کنفرانس خبری شرکت کند تا بتواند گزارش خود را تکمیل کند و یا مواقعی که در حال بررسی یک محصول یل خدمات است، چه باید کرد؟

آیا باید هزینه همه این گزارش‌ها بر دوش خبرنگار باشد، آیا می‌شود میزانی از هدیه را قبول کرد و با تعریف یک حد و حدود مرز بین هدیه و رشوه را مشخص کرد؟ نکند نپذیرفتن برخی از هدایا در برخی از فرهنگ‌ها خود نشانه توهین و مسدود شدن راه ارتباطی باشد؟

باید یک خط وجود داشته باشد، زیرا خبرنگار باید استقلال خود را از منابع خود حفظ کند. اگر خبرنگار بیش از حد لطف و هدیه قبول کند، منابع ممکن است بتوانند از قدردانی وی به عنوان اهرمی استفاده کنند تا او را وادار کنند آنچه را که می‌خواهند بنویسد. یا ممکن است فقط یک احساس گرم و مبهم نسبت به آنها پیدا کند که او را را از پرسیدن سؤالات سخت باز دارد.

نه به آن شوری شوری نه به این بی‌نمکی

یکی از راههای پیشنهادی برای پذیرش هدایا در موقعیتهای پیچیده، داشتن پروتکلهای اخلاقی است که شاید مانند قوانین الزام‌آور نباشند، اما می‌توانند مانند یک دفترچه راهنما روابط عمومی‌ها و روزنامه‌نگاران را از سردرگمی نجات دهند.

به عنوان نمونه منشور اخلاقی انجمن روزنامه‌نگاران حرفه‌ای امریکا در این زمینه توصیه‌های دقیق و کمک کننده‌ای به عنوان آییننامه اخلاقی دارد.

این کدهای اخلاقی بسته به صنعت متفاوت است. در مورد روزنامه‌نگاری سفر، آیین‌نامه رفتار انجمن سفرنامه‌نویسان آمریکا می‌گوید:‌«هیچ عضوی نباید اطلاعاتی را درباره مقصدی که در مورد آن اطلاعی ندارد منتشر کند، مگر اینکه آن عضو از منابع اطلاعاتی قابل اعتماد استفاده کند». این کد به تشریح قوانین دیگری در مورد پذیرش سفرهای مطبوعاتی می‌پردازد که اعضای وابسته (حوزه‌های روابط عمومی) را از ارائه پرداخت برای پوشش سرمقاله و اعضای فعال (نویسندگان) از پذیرش پرداخت منع می‌کند.

جیسون پولتکین گزارشگر روزنامه دیلی یورک و برنده جایزه امی پس از سالها کار روزنامه‌نگاری توصیه خوبی برای منطقه خاکستری نمک‌گیر شدن دارد.

وی می‌گوید: «اگر ارزش مالی هدیه قابل توجه است یا نشان دهنده تلاش احتمالی برای تأثیرگذاری بر کار روزنامه‌نگار است، باید بر بازگرداندن هدیه اصرار کنید یا افشا کنید که آن را به خیریه اهدا خواهید کرد. اما اگر هدیه ارزش کمی فراتر از مهربانی دارد، من معتقدم که افشای آن برای سردبیران و شاید برای خوانندگان کافی باشد».

خوب است در برابر مهربانی افراد به بهانه صادق بودن و بی‌طرف بودن، بی‌اخلاق نباشیم. گاهی با اهدای هدیه به خیریه یا بازپرداخت محترمانه هزینه آن میتوان رفتار دوستانه‌تری داشت و تحت تاثیر هدیه دهنده هم نبود.

پس نکته مهم در پذیرش هدایا، تحت تاثیر قرار گرفتن صداقت و بی‌طرفی خبرنگار است اگر در هر لحظه از گزارش نوشتن احساس کند که نمیتواند نمکدان بشکند یعنی در مصرف نمک زیاده روی کرده است.

چگونه یک «هدیه را باز نکرده پس فرستاد» نباشیم

طرف دوم منطقه خاکستری هدیه دادن، روابط عمومی‌ها و افرادی هستند که برای نیات و اهداف مختلف تصمیم می‌گیرند که هدیه‌ای به روزنامه‌نگاران بدهند.

 مسلما هدف یک مدیر روابط عمومی حرفهای در دادن هدیه، پذیرفته شدن و ایجاد یک حس همدلی و حرفه‌ای برای پوشش اخبار است. 

همه روابط عمومی‌ها به دنبال یک رپورتاژ مستقیم و زرد نیستند و گاهی از سر ناآگاهی از کدهای اخلاقی روزنامه‌نگاران اقدام به دادن هدایای مساله‌دار میکنند که از قضا مورد قضاوت نادرست خبرنگاران قرار میگیرند. پس بهتر است یک مدیر روابط عمومی توصیه‌ها و پروتکل‌های اخلاقی موسسات خبری و خبرنگاران آزاد و مستقل را در نظر بگیرد و هدایایی با ارزش معنوی و در حد مناسب پیشنهاد دهد. مسلما در میان تولید کنندگان محتوا اینفلوئنسرها و بلاگرهایی وجود دارند که مستقیما از روابط عمومی درخواست هدیه‌ها و خدمات سنگین میکنند تا بتوانند گزارش و توصیف مناسبی از محصول یا ماجرای مد نظر داشته باشند، هنر یک مدیر روابط عمومی تشخیص و تفکیک این دو گروه تولید کننده محتوا از یکدیگر است و این که هدف سازمان چیست و کدام تولید محتوا مناسب تر است. آیا این هدیه تاثیر اشتباهی بر برند و حرفه ای بودن ما نمیگذارد؟

نیاز روزنامه‌نگار را در نظر بگیریم

یک قانون سرانگشتی خوب این است که از خود بپرسید آیا نویسندگان به این تجربه نیاز دارند و چقدر احتمال دارد در مورد آن بنویسند؟ اگر این هدیه برای یک گزارش‌نویسِ غذا است و برای ناهار و رستوران هزینه می‌کنید، منطقی است. اگر روزنامه‌نگار درباره دوچرخه‌سواری در کوهستان می‌نویسد، ممکن است بد نباشد آخرین لوازم جانبی دوچرخه را به او بدهید، اما فرستادن یک بسته غذایی چندان لازم نیست.

به هدف نهایی خود فکر کنید. می‌خواهید این داستان چه پیامی به مصرف کننده بدهد؟ هر مدیر حرفهای روابط عمومی می‌داند که یک گزارش مستندگونه معتبر از پوشش سرمقاله بسیار تأثیرگذارتر از یک مقاله بیش از حد تجاری است که به طور شفاف چیزی را می‌فروشد.این به نفع شماست که اطمینان حاصل کنید که روزنامه‌نگار مجبور به نوشتن چیزی غیر از یک داستان واقعی نیست.

پیش گرفتن یک رویکرد متعادل برای میزبانی رسانه و هدیه دادن، نه تنها از آن لحظات ناخوشایند جلوگیری می‌‌کند، بلکه به شما کمک می‌کند تا با تولید سرمقاله معتبر و الهام‌بخش به بهترین نتیجه ممکن برسید.

پس داستان بر سر میزان نمک است که باید بسیار هنرمندانه مانند یک سرآشپز حرف‌های استفاده شود تا هدیه‌ها باز نشده پس فرستاده نشوند.