خاتم کوبی یکی از آثر صنایع دستی ایرانی است که تفاوت‌های مبنایی زیادی با خاتم کاری دارد. خاتم كاری هنری شناخته شده از ايران زمين است. هنري كه با وجود عمری نه چندان طولانی در مقايسه با ديگر انواع صنایع دستی ، طرفداران بسياری دارد. ساخت ظروفی كه امروزه هم قابل استفاده است، باعث شده تا استقبال زيادی از اين محصولات شود.
خاتم کوبی ترکیب بسیار زیبای هنر خاتم و ظروف مسی است. چیزی که جلوه طرح و نقش‌های خاتم را دو چندان می‌کند، رنگ و درخشش فلز مس است. این هنر اصیل ایرانی جایگاه بسیار ویژه‌ای در میان صنایع دستی اصفهان دارد؛ بنابراین بهترین ظروف خاتم امروزه توسط هنرمندان اصفهانی ساخته می‌شوند.
هنر خاتم کاری و خاتم کوبی به علت شباهت اسمی معمولا یکی در نظر گرفته می‌شوند در حالیکه این دو هنر تفاوت‌هایی دارند. مهم‌ترین آن تفاوت‌ها به جنس ظروف مربوط می‌شودو خاتم کاری روی چوب انجام می‌شود در حالیکه خاتم کوبی بیشتر روی مس صورت می‌گیرد.
به عبارت دیگر هنر خاتم کوبی را می توان ترکیبی از خاتم کاری و هنر مسگری دانست. این ظروف درخشان و لوکس مانند گلدان، شمعدان، بشقاب و … بیشتر کاربرد دکوری دارند. در ادامه این مقاله به طور کامل با نکات مهم در خصوص هنر خاتم کوبی و بهترین محصولات آن برای هدایای مدیریتی و هدایای تبلیغاتی آراهنر آشنا خواهید شد.
با آراهنر همراه باشید …
بهترین گزینه ها برای هدیه خاتم کوبی
دیدن زیبایی و درخشش این هنر هر مخاطبی را به وجد خواهد آورد؛ بنابراین خاتم کوبی نیز یکی از بهترین هدیه صنایع دستی اصیل ایرانی است. این هدیه را می‌توانید به عنوان هدایای مدیریتی و تبلیغاتی به مخاطبان داخلی و همین‌طور مسافران خارج از کشور خود هدیه دهید.
در زیر تعدادی از بهترین هدایای خاتم کوبی آراهنر به بسته های تکی و ترکیبی برای انتخاب راحت‌تر شما عزیزان آورده شده است:
گلدان، قندان و شکلات خوری خاتم کوبی
اولین پیشنهاد آراهنر به شما، گلدان مس و خاتم است. این گلدان با نقش‌های مثلثی سبز و طلایی رنگ مزین شده است و ترکیب رنگی بسیار زیبایی را با رنگ مس به وجود آورده است. شکل دهانه گلدان، پایه و قوس های آن، شکل فیزیکی گلدان را بسیار شبیه به طرح های ایرانی بته‌جقه کرده است.
قندان و شکلات خوری خاتم کوبی نیز از نظر طرح و رنگ شباهت بسیاری به گلدان آن دارد. می‌توانید این دو مورد را در یک بسته ترکیبی و یا به صورت تکی از آراهنر دریافت کنید.
بسته خاتم کاری و خاتم کوبی
این بسته ترکیبی از دو هنر خاتم کاری و خاتم کوبی است که با یکدیگر ترکیب بسیار چشم‌نوازی را ایجاد کرده‌اند. محصولات این بسته درون یک جعبه چوبی بسیار لوکس و فاخر قرار می‌گیرند. محتویات این بسته عبارت‌اند از:
- یک عدد شکلات خوری خاتم کاری
- یک عدد جاقلمی خاتم کاری
- یک عدد سنگاب خاتم کوبی
بسته ترکیبی گلدان خاتم کوبی
گلدان خاتم کوبی را در بسته‌ای ترکیبی به همراه یکی دیگر از صنایع دستی اصیل ایرانی، گلیم بافی می‌توانید تهیه کنید. گلدان خاتم کوبی به همراه گلیم کوچک، می‌تواند اتاق مخاطبان شما را با زیباترین صنایع دستی ایرانی مزین کند. محتویات این بسته درون جعبه مقوایی شکیلی قرار می‌گیرند.
تفاوت خاتم كاری و خاتم کوبی
خاتم‌كاری‌های معروف ايرانی، امروزه بيشتر بر روي چوب انجام ميشود. بدنه اصلي كار، انواع چوب‌هایی است كه امكان چسباندن اثر خاتم‌كاری شده وجود دارد. انواع جعبه‌هاي چوبي، قاب، ساعت، ميز و صندلی از بيشترين آثاری است كه به اين روش توليد ميشود. البته بر روي چوب‌ها، ممكن است چوب يا انواع استخوان طراحی و نصب شود. خاتم کوبی اما هنر چسباندن انواع اين طرح‌ها و نقش‌ها بر ظروف مسی است. بدنه اصلي اين كار مس است و چوب يا انواع استخوان، مانند خاتم‌كاری روي آن چسبانده ميشود. اين اثر عمر چندانی ندارند اما به سرعت به يكي از انواع صنایع دستی پرفروش در كشور بدل شده است.
طراحي و نوع نقش‌ها در هر دوی اين آثار يكسان است. اشكال هندسی چند ضلعی، نقش‌هايي زيبا و ريز را ايجاد مي‌كند. محصولاتی كه با اين روش توليد ميشود، بيشتر جنبه تزئيني دارد. ظروفی براي پذیرایی يا قرار دادن در دكور. اين هم تفاوت ديگري است كه با خاتم‌كاری‌های رايج دارد.
همانطور كه گفته شد، هنر خاتم‌كوبی، عمر چندانی ندارد. در دهه اخير اين كار توسط هنرمندان اصفهاني انجام و روانه بازار شده است. جوانان نقش مهمي در توليد اين آثار هنري دارند. در حقيقت آنها از هنرهاي اصلی ايرانی الهام گرفته و آنها را تلفيق كرده‌اند. اين آثار به دليل عمر كمي كه دارند، چندان شناخته شده نيستند اما هر فردي كه چشمش به آنها بيفتد، شيفته آنها خواهد شد. هرچند كه اگر خاتم‌كوبي را تلفيقي از 2 هنر مسگري و خاتم‌كوبي بدانيم، بايد عمراي چند هزار ساله براي آن در نظر بگيريم.
دانش بالا در تولید خاتم‌كوبی
ساخت ظروف به روش خاتم‌كوب، 3 تا 4 روز زمان نياز دارد. ابتدا مسگران ظرف را توليد مي‌كنند و سپس خاتم‌كاران به كار روی آن می‌پردازند. ساخت ظروف مسی در ایران سابقه‌ای چند هزار ساله دارد. اين فلز، بر اساس یافته‌های باستان شناسان احتمالا نخستين فلزی بوده كه توسط انسان كشف و مورد استفاده قرار گرفته است. دلیلی آن هم در دسترس بودن آن است. استخراج مس كار ساده‌ای است و به ابزار صنعتی چندان نيازی ندارد. آنها حدس می‌زنند انسان‌ها در جريان سفالگری با اين فلز آشنا شده‌اند. احتمالا آنها در مواردی با تغيير رنگ سفال‌ها پس از پخت در كوره مواجه شده‌اند. پس از بررسي دليل آن، به اين فلز و نحوه استفاده از آن برآمده‌اند. فلزی خوش‌رنگ كه امروزه بخشی از صنایع دستی ناب ایرانی با آن ساخته می‌شود.
در راه توليد اين آثار، ظروف مسی در ابعاد مختلف ساخته ميشود. امکان خاتم‌كوبی بر روی همه ظروف مسی وجود دارد اما چون اين كار جنبه زيبایی دارد، تنها بر لايه بيرونی انجام می‌شود. انواع گلدان، قندان، جام و شكلات خوری به اين روش توليد می‌شود.
استفاده از ظروف مسی فوايد بسياری هم براي بدن دارد. تنها مشكل آنها سياه شدن در برابر گرما و حرارت است. ظروف خاتم كوبی چون فقط برای پذيرایی و دكوری استفاده می‌شوند، اين مشكل را نخواهند داشت. ضخامت اين ظروف مسی بايد به قدری باشد كه توان نگهداری ده‌ها يا صدها قطعه چوب و استخوان را داشته باشد. زير فشار ورق آن خم نشود و تاب بر ندارد. ضمن اينكه زياد سنگين نشود كه بلند و جابه‌جا كردن آن كار سختی نباشد.
در گام بعدی، ظروف مسی آماده شده در اختيار هنرمندان خاتم‌كاری قرار می‌گيرد. آنها بر اساس طرح‌هایی كه ار قبل مشخص شده، کار روي مس را آغاز مي‌كنند. يكی ديگر از مهم‌ترين تفاوت‌ها در اين مرحله هويدا ميشود. در آثار خاتم‌کاری، تمام سطح كار با خاتم پوشيده می‌شود. در خاتم‌كوبی اما اينگونه نيست. از آنجایی كه مسگری خود یكی از هنرهای زيبای اين مروز و بوم است، تنها بخشی از كار با خاتم پوشيده می‌شود. با اين كار هر دو هنر، در كنار هم به نمايش درمي‌آيد. روش كار همان است و قطعات ريزی و درشت خاتم، با چسب يا سريش بر روی سطح مس چسبانده ميشود. اين هنر نوپاست و هنوز راه زيادي در پيش دارد.
نکات مهم درباره خاتم کوبی
مهم‌ترین نکات در مورد هنر خاتم کوبی عبارت‌اند از:
- اصفهان مرکز اصلی هنر خاتم کوبی در ایران است.
- خاتم کاری روی چوب انجام می‌شود اما خاتم کوبی روی فلز مس قابل انجام است.
- هنر خاتم کوبی در واقع تلفیق دو هنر خاتم کاری و مسگری است.
- در هنر خاتم کوبی برخلاف خاتم کاری تنها بخش‌هایی از ظروف توسط نقش و نگارهای خاتم پوشیده می‌شوند.
- به علت ظرافت بالای طرح و نقش‌های خاتم، ظروف خاتم کوبی طول عمر کمی دارند بنابراین بیشتر به عنوان اشیا دکوری از آنها استفاده می‌شود.
- ظروف خاتم کاری را می‌توانید به صورت تکی در بسته بندی‌های ویژه و همین‌طور به صورت بسته‌های ترکیبی از سایت آراهنر فاخر ایرانی سفارش دهید.
