صنایع دستی کرمان هنرمندان زیادی دارد. محمدعلی شاهمرادی پسر کم شنوا از شهر جهانی گلیم؛ سیرجان است.
محمدعلی که زاده روستای کهن مور سیرجان است، از دوران کودکی نزد مادر گلیم بافی را آموخته.
“مادر معلم خوبی برایم بود و به گونهای این هنر را به من آموخت که خیلی زود توانایی بافت گلیم را پیدا کنم”
محمد علی از 6 سالگی و برای کمک به تامین مخارج زندگی، گلیم باف میشود.
“15 سال است که کارم گلیم بافی است، البته در کنار گلیم بافی درس هم خواندهام و فارغ التحصیل کاردانی رشته صنایع چوب هستم”
هنرمند ناشنوای صنایع دستی کرمان
محمدعلی در سال ۱۳۹۶در مسابقه فرهنگی و هنری کشوری در رشته گلیم بافی رتبه اول را کسب کرده:”من به عنوان یک هنرمند ناشنوا هیچ وقت دیده نمیشدم، گاهی فکر میکردم که مسئولان مرا دفن کردهاند غافل از اینکه من دانهای بودم که با تلاش زیادم سبز شدم و بعد از این مسابقات دیده شدم”
محمدعلی رمز موفقیت خود را عشقی میداند که به این هنر دارد:”من واقعا عاشق گلیم بافی هستم و لذت میبرم که با بافتن و گره زدنهایم، محصولی خلق میکنم که دیگران آن را دوست دارند و حاضرند برای آن پول بپردازند”
محمدعلی به رسم ادب، شعری هم برای مادرش سروده:
“من فرزندگلیم سیرجانم
مادرم پرورده مرا
دوست دارم او را از دل جانم”
سالی چهل گلیم میبافم
محمدعلی میتواند درسال چهل گلیم ببافد:” گلیمهایی که میبافم بیشتر در سایزهای 3030 و 80120 سانتیمتر است.”
او که حالا برای خودش کسب و کاری دارد میگوید:”در سالهای قبل از گلیم بافی درآمد خوبی داشتم، اما متاسفانه از زمان تحریمهای جدید علیه ایران، صادرات این محصول خیلی کم شده و کسب و کار من هم آسیب دیده”
محمدعلی البته کاهش قدرت خرید مردم و گران شدن مواد اولیه را هم از دیگر عواملی میداند که باعث شده مردم هم کمتر گلیمهای سیرجان را خریداری کنند.
به خاطر کرونا کسب و کارم آنلاین شده
محمدعلی در مورد تاثیر کرونا هم حرف دارد:” به خاطر کرونا مشتریها نمیتونند به خونه ما بیان و گلیمها رو ببینند. من هم عکس گلیم رو توی اینستاگرام میذارم و جواب مشتریها رو زیر کامنتها و توی دایرکت میدم و اینطوری کارهام رو میفروشم”
محمدعلی یک آرزوی مهم دارد:” اگه سرمایه داشتم،کارگاه گلیم بافی راه میانداختم تا هم به بقیه آموزش بدهم و هم از این راه هم میتونستم درآمدزایی کنم؛ ولی متاسفانه کارگاه گلیم بافی ندارم. اما میدانم به زودی به آرزویم میرسم.”
سیرجان شهر جهانی گلیم است
گلیم سیرجان دستباف هنرمندانه مردمی است که با طبع و روحیه لطیف خالق این هنر اصیل هستند و میراث ماندگار ما به شمار میرود.
«محمود وفایی» مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان کرمان با اشاره به روند 2 ساله ثبت جهانی گلیم سیرجان، افزود: ثبتجهانی یک شهر یا روستا 3 مرحله دارد که در مرحله اول پرونده تهیه و به شورای جهانی صنایعدستی ارسال میشود، در مرحله دوم ارزیابها به شهرهای نامزدشده سفر میکنند و در مرحله سوم رأیگیری برای ثبتجهانی این مکانها انجام میشود.
وی بیان کرد: شورای جهانی صنایعدستی نیز بعد از بررسی گزارش ارزیابان اعزامی به ایران در سفر 31 مرداد ماه امسال به این شهرستان، با ثبت سیرجان و مریوان بهعنوان شهرهای جهانی گلیم و کلاش و روستای کلپورگان بهعنوان دهکده جهانی سفال موافقت کرد.
پیشینه گلیمبافی در ایران
تاریخ دقیقی از زمان آغاز بافت گلیم در جهان وجود ندارد. قدیمیترین نمونه موجود فرش «پازیریک» است که نشان میدهد انسانها از مدتها قبل برای مفروش کردن زیر پای خود اقدام به بافت کردهاند. از آنجایی که بافت فرش سختتر از گلیم است، آغاز به بافت آن به سدهها قبل از فرش مربوط است. با این وجود تاریخ دقیقی در دست نیست.
برخی از کارشناسان معتقدند قدمت بافت گلیم را باید با پافت پارچه یکی دانست. یعنی تاریخی حدود 5 هزار سال قبل از میلاد مسیح.
در حقیقت بافتن را میتوان جز اولین هنرهای آدمیان دانست. هنری که هم برای پوشاندن زمین و دیوار استفاده و هم بر روی چهارپایان انداخته میشود.