خاتم کوبی ترکیب بسیار زیبای هنر خاتم و ظروف مسی است. چیزی که جلوه طرح و نقش‌های خاتم را دو چندان می‌کند، رنگ و درخشش فلز مس است. این هنر اصیل ایرانی جایگاه بسیار ویژه‌ای در میان صنایع دستی اصفهان دارد؛ بنابراین بهترین ظروف خاتم امروزه توسط هنرمندان اصفهانی ساخته می‌شوند.
هنر خاتم کاری و خاتم کوبی به علت شباهت اسمی معمولا یکی در نظر گرفته می‌شوند در حالیکه این دو هنر تفاوت‌هایی دارند. مهم‌ترین آن تفاوت‌ها به جنس ظروف مربوط می‌شودو خاتم کاری روی چوب انجام میشود در حالیکه خاتم کوبی بیشتر روی مس صورت می‌گیرد.
به عبارت دیگر هنر خاتم کوبی را می توان ترکیبی از خاتم کاری و هنر مسگری دانست. این ظروف درخشان و لوکس مانند گلدان، شمعدان، بشقاب و … بیشتر کاربرد دکوری دارند. در ادامه این مقاله به طور کامل با نکات مهم در خصوص هنر خاتم کوبی و بهترین محصولات آن برای هدایای مدیریتی و هدایای تبلیغاتی آراهنر آشنا خواهید شد.
با آراهنر همراه باشید …
بهترین گزینه ها برای هدیه خاتم کوبی
دیدن زیبایی و درخشش این هنر هر مخاطبی را به وجد خواهد آورد؛ بنابراین خاتم کوبی نیز یکی از بهترین هدیه صنایع دستی اصیل ایرانی است. این هدیه را می‌توانید به عنوان هدایای مدیریتی و تبلیغاتی به مخاطبان داخلی و همین‌طور مسافران خارج از کشور خود هدیه دهید.
در زیر تعدادی از بهترین هدایای خاتم کوبی آراهنر به بسته های تکی و ترکیبی برای انتخاب راحت‌تر شما عزیزان آورده شده است:
گلدان، قندان و شکلات خوری خاتم کوبی
اولین پیشنهاد آراهنر به شما، گلدان مس و خاتم است. این گلدان با نقش‌های مثلثی سبز و طلایی رنگ مزین شده است و ترکیب رنگی بسیار زیبایی را با رنگ مس به وجود آورده است. شکل دهانه گلدان، پایه و قوس های آن، شکل فیزیکی گلدان را بسیار شبیه به طرح های ایرانی بته‌جقه کرده است.
قندان و شکلات خوری خاتم کوبی نیز از نظر طرح و رنگ شباهت بسیاری به گلدان آن دارد. می‌توانید این دو مورد را در یک بسته ترکیبی و یا به صورت تکی از آراهنر دریافت کنید.
بسته خاتم کاری و خاتم کوبی
این بسته ترکیبی از دو هنر خاتم کاری و خاتم کوبی است که با یکدیگر ترکیب بسیار چشم‌نوازی را ایجاد کرده‌اند. محصولات این بسته درون یک جعبه چوبی بسیار لوکس و فاخر قرار می‌گیرند. محتویات این بسته عبارت‌اند از:
- یک عدد شکلات خوری خاتم کاری
- یک عدد جاقلمی خاتم کاری
- یک عدد سنگاب خاتم کوبی
بسته ترکیبی گلدان خاتم کوبی
گلدان خاتم کوبی را در بسته‌ای ترکیبی به همراه یکی دیگر از صنایع دستی اصیل ایرانی، گلیم بافی می‌توانید تهیه کنید. گلدان خاتم کوبی به همراه گلیم کوچک، می‌تواند اتاق مخاطبان شما را با زیباترین صنایع دستی ایرانی مزین کند. محتویات این بسته درون جعبه مقوایی شکیلی قرار می‌گیرند.
تفاوت خاتم کاری و خاتم کوبی
خاتم‌کاری‌های معروف ایرانی، امروزه بیشتر بر روی چوب انجام میشود. بدنه اصلی کار، انواع چوب‌هایی است که امکان چسباندن اثر خاتم‌کاری شده وجود دارد. انواع جعبه‌های چوبی، قاب، ساعت، میز و صندلی از بیشترین آثاری است که به این روش تولید میشود. البته بر روی چوب‌ها، ممکن است چوب یا انواع استخوان طراحی و نصب شود. خاتم کوبی اما هنر چسباندن انواع این طرح‌ها و نقش‌ها بر ظروف مسی است. بدنه اصلی این کار مس است و چوب یا انواع استخوان، مانند خاتم‌کاری روی آن چسبانده میشود. این اثر عمر چندانی ندارند اما به سرعت به یکی از انواع صنایع دستی پرفروش در کشور بدل شده است.
طراحی و نوع نقش‌ها در هر دوی این آثار یکسان است. اشکال هندسی چند ضلعی، نقش‌هایی زیبا و ریز را ایجاد می‌کند. محصولاتی که با این روش تولید میشود، بیشتر جنبه تزئینی دارد. ظروفی برای پذیرایی یا قرار دادن در دکور. این هم تفاوت دیگری است که با خاتم‌کاری‌های رایج دارد.
همانطور که گفته شد، هنر خاتم‌کوبی، عمر چندانی ندارد. در دهه اخیر این کار توسط هنرمندان اصفهانی انجام و روانه بازار شده است. جوانان نقش مهمی در تولید این آثار هنری دارند. در حقیقت آنها از هنرهای اصلی ایرانی الهام گرفته و آنها را تلفیق کرده‌اند. این آثار به دلیل عمر کمی که دارند، چندان شناخته شده نیستند اما هر فردی که چشمش به آنها بیفتد، شیفته آنها خواهد شد. هرچند که اگر خاتم‌کوبی را تلفیقی از ۲ هنر مسگری و خاتم‌کوبی بدانیم، باید عمرای چند هزار ساله برای آن در نظر بگیریم.
دانش بالا در تولید خاتم‌کوبی
ساخت ظروف به روش خاتم‌کوب، ۳ تا ۴ روز زمان نیاز دارد. ابتدا مسگران ظرف را تولید می‌کنند و سپس خاتم‌کاران به کار روی آن می‌پردازند. ساخت ظروف مسی در ایران سابقه‌ای چند هزار ساله دارد. این فلز، بر اساس یافته‌های باستان شناسان احتمالا نخستین فلزی بوده که توسط انسان کشف و مورد استفاده قرار گرفته است. دلیلی آن هم در دسترس بودن آن است. استخراج مس کار ساده‌ای است و به ابزار صنعتی چندان نیازی ندارد. آنها حدس می‌زنند انسان‌ها در جریان سفالگری با این فلز آشنا شده‌اند. احتمالا آنها در مواردی با تغییر رنگ سفال‌ها پس از پخت در کوره مواجه شده‌اند. پس از بررسی دلیل آن، به این فلز و نحوه استفاده از آن برآمده‌اند. فلزی خوش‌رنگ که امروزه بخشی از صنایع دستی ناب ایرانی با آن ساخته میشود.
در راه تولید این آثار، ظروف مسی در ابعاد مختلف ساخته میشود. امکان خاتم‌کوبی بر روی همه ظروف مسی وجود دارد اما چون این کار جنبه زیبایی دارد، تنها بر لایه بیرونی انجام میشود. انواع گلدان، قندان، جام و شکلات خوری به این روش تولید میشود.
استفاده از ظروف مسی فواید بسیاری هم برای بدن دارد. تنها مشکل آنها سیاه شدن در برابر گرما و حرارت است. ظروف خاتم کوبی چون فقط برای پذیرایی و دکوری استفاده می‌شوند، این مشکل را نخواهند داشت. ضخامت این ظروف مسی باید به قدری باشد که توان نگهداری ده‌ها یا صدها قطعه چوب و استخوان را داشته باشد. زیر فشار ورق آن خم نشود و تاب بر ندارد. ضمن اینکه زیاد سنگین نشود که بلند و جابه‌جا کردن آن کار سختی نباشد.
در گام بعدی، ظروف مسی آماده شده در اختیار هنرمندان خاتم‌کاری قرار می‌گیرد. آنها بر اساس طرح‌هایی که ار قبل مشخص شده، کار روی مس را آغاز می‌کنند. یکی دیگر از مهم‌ترین تفاوت‌ها در این مرحله هویدا میشود. در آثار خاتم‌کاری، تمام سطح کار با خاتم پوشیده میشود. در خاتم‌کوبی اما اینگونه نیست. از آنجایی که مسگری خود یکی از هنرهای زیبای این مروز و بوم است، تنها بخشی از کار با خاتم پوشیده میشود. با این کار هر دو هنر، در کنار هم به نمایش درمی‌آید. روش کار همان است و قطعات ریزی و درشت خاتم، با چسب یا سریش بر روی سطح مس چسبانده میشود. این هنر نوپاست و هنوز راه زیادی در پیش دارد.
نکات مهم درباره خاتم کوبی
مهم‌ترین نکات در مورد هنر خاتم کوبی عبارت‌اند از:
- اصفهان مرکز اصلی هنر خاتم کوبی در ایران است.
- خاتم کاری روی چوب انجام میشود اما خاتم کوبی روی فلز مس قابل انجام است.
- هنر خاتم کوبی در واقع تلفیق دو هنر خاتم کاری و مسگری است.
- در هنر خاتم کوبی برخلاف خاتم کاری تنها بخش‌هایی از ظروف توسط نقش و نگارهای خاتم پوشیده می‌شوند.
- به علت ظرافت بالای طرح و نقش‌های خاتم، ظروف خاتم کوبی طول عمر کمی دارند بنابراین بیشتر به عنوان اشیا دکوری از آنها استفاده میشود.
- ظروف خاتم کاری را می‌توانید به صورت تکی در بسته بندی‌های ویژه و همین‌طور به صورت بسته‌های ترکیبی از سایت آراهنر فاخر ایرانی سفارش دهید.
